در آیه: “وَ اعْبُدْ رَبَّکَ حَتَّى یَأْتِیَکَ الْیَقِینُ”(حجر، ۹۹) معنای حَتَّى یَأْتِیَکَ الْیَقِینُ چیست؟

پاسخ اجمالی

اکثر مفسران قرآن بر آنند که منظور از “یقین” در این جا: “وَ اعْبُدْ رَبَّکَ حَتَّى یَأْتِیَکَ الْیَقِینُ”؛ و پروردگارت را عبادت کن تا یقین تو فرا رسد! مرگ است؛ به این دلیل از واژه یقین به جای مرگ استفاده شده که مرگ از امور مسلم و قطعی است؛ چرا که انسان در هر چیزی شک کند، در مرگ نمى‏ تواند تردید به خود راه دهد. و یا استفاده از این کلمه، بدان جهت است که هنگام مرگ پرده‏ها کنار مى‏رود و حقایق در برابر چشم انسان آشکار مى‏شود، و حالت یقین براى او پیدا مى شود.

این معنا در سوره مدثر آیه ۴۶ و ۴۷ از قول دوزخیان آمده است: “وَ کُنَّا نُکَذِّبُ بِیَوْمِ الدِّینِ* حَتَّى أَتانَا الْیَقِینُ‏”؛ ما همواره روز رستاخیز را تکذیب مى‏کردیم تا این که یقین (مرگ ما) فرا رسید.[۱]

بنابر این، معنا و مقصود آیه این است که تا زمانی که زنده هستی، لحظه ای عبادت خدا را ترک نکن و دست از پرستش او بر ندار: “وَ أَوْصانِی بِالصَّلاهِ وَ الزَّکاهِ ما دُمْتُ حَیًّا”؛[۲] و تا زمانى که زنده‏ام، مرا به نماز و زکات توصیه کرده است.

در روایت آمده است که چون این آیه بر رسول (ص) نازل شد، فرمود: “مَا أُوحِیَ إِلَیَّ أَنِ اجْمَعِ الْمَالَ وَ کُنْ مِنَ التَّاجِرِینَ وَ لَکِنْ أُوحِیَ إِلَیَّ أَنْ سَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ وَ کُنْ مِنَ السَّاجِدِینَ وَ اعْبُدْ رَبَّکَ حَتَّى یَأْتِیَکَ الْیَقِینُ”؛[۳] به من وحى نرسید که مال جمع کن و از بازرگانان باش، بلکه به من وحى شد که به ستایش پروردگار خود تسبیح گوى، و از سجده‏کنندگان باش، تا به یقین برسى.

همچنین در روایتی امام صادق (ع) فرمود: “لَمْ یَخْلُقِ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ یَقِیناً لَا شَکَّ فِیهِ أَشْبَهَ بِشَکٍّ لَا یَقِینَ فِیهِ مِنَ الْمَوْتِ”؛[۴] خداوند هیچ یقینى را که شکى در آن نیست، شبیه‏تر از مرگ نیافرید.

این پرسش پاسخ تفصیلی ندارد.

منبع:اسلام کومئست

[۱] برای آگاهی بیشتر در باره این موضوع ر.ک: تفاسیر ذیل آیه ۹۹ سوره حجر؛ مانند تفسیر نمونه، ج‏۱۱، ص ۱۴۳؛ ترجمه المیزان، ج‏۱۲، ص ۲۸۹و… .

[۲] مریم، ۳۱.

[۳] مجلسی، بحار الانوار، ج ۶۹، ص ۴۷، مؤسسه الوفاء، بیروت، ۱۴۰۹ق.

[۴] شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج ۱، ص ۱۹۴، جامعه مدرسین، قم، ۱۴۱۳ق.