آیا آمریکا و انگلیس جزء مشرکین می باشند؟ و در مراسم برائت از مشرکین می گنجند؟

پاسخ اجمالی

از آنجایی که مشرک به کسی گفته می شود که، برای خدای متعال شریک و همتا قائل است، مسیحیان به دلیل این که قائل به تثلیث (سه گانه پرستی به طور مستقل) بوده و برخی از یهودیان هم عزیر را پسر خدا دانسته و هر دو مستلزم ترکیب در ذات الاهی می شود، در حالی که او مرکب نبوده و وجود تام و کامل و بسیط است، به همین دلیل چون برخی از مردم امریکا و انگلیس مسیحی و یهودی به معنای ذکر شده، مشرک هستند و این افراد اگر با دنیای اسلام و مسلمانان دشمنی کنند و به ظلم و ستم بپردازند (مثل دولت مردان این دو کشور) شامل برائت و بیزاری از مشرکین که یکی از مراسم حج است، می شوند.

 

البته باید توجه داشت که یهودیت و مسیحیتی که از سوی حضرت موسی (ع) و حضرت عیسی (ع) ارائه شده بودند از اعتقادات باطل و شرک آمیز به دور بوده و بعدها در گذر زمان دو کتاب تورات و انجیل آنان دچار تحریف گردیده و این افکار شرک آلود در آن وارد شده است.

 

پاسخ تفصیلی

برای روشن شدن پاسخ، دانستن مطالب زیر لازم است:

 

شرک چیست و مشرک چه کسی است؟

 

«شرک»، در لغت به معنای این است که چیزی یا کسی در کاری مورد شرکت و کمک قرار گیرد؛ یعنی به همان معنای معروف، شریک شود.[۱] 

 

و در فرهنگ و اصطلاحات دینى به مـعـنـاى شـریک قرار دادن موجود دیگرى با خداى بزرگ در یکى از مقامات و شئون مخصوص به آفـریننده عالم است؛ چه این که در آفرینش جهان شریک شمرده شود، یا در تدبیر و اداره نظام هستی یا در تأمین نیازمندى هاى انسان و یا در چیزهاى مشابه آن. پس، مشرک به کسی گویند که برای خدا در ذات یا در صفات شریک قائل است، و یا غیرخداوند را مستقل در عالم وجود می داند؛ خواه کتابی باشد یا غیر کتابی و معلوم است که شریک گرفتن مراتب مختلفى از نظر ظهور و خفا دارد، همان طور که کفر و ایمان هم از این نظر داراى مراتبند؛ مثلاً اعتقاد به این که خدا دو تا و یا بیشتر است و نیز بت ها را شفیعان درگاه خدا گرفتن، شرکى است ظاهر، و از این شرک کمى پنهان‏تر شرکى است که اهل کتاب دارند، و براى خدا فرزند قائلند، و مخصوصاً مسیح و عزیر را پسران خدا مى‏دانستند.[۲] 

چنان چه قرآن کریم می فرماید: « یهود گفتند: عزیر پسر خدا است! و نصارى (مسیحیان)گفتند مسیح پسر خدا است! این سخنى است که با زبان خود مى‏گویند که همانند گفتار کافران پیشین است، لعنت خدا بر آنها باد، چگونه دروغ مى‏گویند؟!».[۳] البته، اعتقاد یهودیت درباره عزیر، مختصّ برخى از فرقه هاى یهود بوده که در زمان حیات رسول گرامى اسلام (ص ) مـى زیـسـته اند، اما آنان به تدریج منقرض شدند و اکنون یهودیان چنین عقیده اى نداشته و محکوم به شرک نیستند.[۴] 

گرچه فقط بعضى از یهودیان مـدیـنـه ایـن عقیده را داشته اند، اما چون بقیه یهودیان راضى به این سخن بوده و در برابر جواب پیامبر اکرم (ص) و نزول این آیه شریفه ساکت شدند، مى توان این اعتقاد را به آنان نیز نسبت داد و خدای متعال هم در قرآن کریم شرک را به همه یهودیان نسبت داده است.[۵]

 

پس، هرکسی، گروهی و افراد هر کشوری اگر این طور اعتقاد داشته باشند، مشرک هستند؛ مانند برخی از مسیحیان؛ زیرا یکی از آموزه هایی که همواره از سوی کلیسا برای جوامع مسیحی القاء می شود، مسأله اعتقاد به تثلیث است. مطابق تلقی مسیحیت، تثلیث عبارت از «أب»، «إبن» و «روح القدس» است. مراد از «أب» براساس ادبیات کتاب مقدس، خداوند است. و مراد از «ابن» یا پسر، حضرت مسیح است. بر اساس قطعنامه «نیقاوی» در سال۳۲۵  میلادی فرزندی حضرت مسیح برای خدا،‌ نه به صورت مجازی و تشریفی بلکه به صورت حقیقی تلقی می گردید.

بنابراین در عقیده رسمی مسیحیت، مسیح فرزند حقیقی خدا تلقی شده استمراد مسیحیت از روح القدس، وجود فعال و توانای خداوند در زمین است که به وسیله آن حضرت مسیح در شکم مادر خود قرار گرفت. روح القدس تعلیم جامعه مسیحیت را به عهده دارد و در عهد جدید از روح القدس به عنوان تسلّی دهنده،‌ روح حکمت و ایمان، روح شجاعت، محبت و شادی، نامبرده شده است.

براساس نگرش مسیحیان، میان «اب» و «إبن» و «روح القدس» فرع و اصلی وجود ندارد.

همه این ها از ارزش و اصالت یکسان برخوردارند. در عین این که از هم متمایزاند، واحد اند؛ یعنی هر یک از «اب» و «ابن» و «روح القدس» خداوند تمام عیار و کامل است. در عین این که هر کدام خدای کامل است، هر سه تای شان نیز واحد حقیقی اند.[۶] البته از نخستین اوان مسیحیت تا دوران معاصر عالمان و دانشمندان بسیاری در میان مسیحیان به توحید روی آورده و با عقیده تثلیث به مخالفت برخاسته اند و حتی برخی در اثر این مخالفت، مورد آزار و شکنجه واقع شده و کشته شدند.[۷]

 

و تثلیث هم با توحید حقیقی متباین است؛ به گونه ای که با فطرت و بدیهیات اولیه عقلی در تضاد می باشد و مستلزم تعدد خداوند است که یک شرک صریح است و عقل هرگونه مانند و بدیل و شریک را از خداوند کامل غنی بالذّات و واجب الوجود نفی می کند.

 

از سوی دیگر لازم به یادآوری است که تاکنون هیچ یک از عالمان و یا فرقه های مسیحی نتوانسته اند شرح مبسوط و روشنی از تثلیث ارائه دهند و به سبب نفوذ برخی از افکار یونانی و آیین های غیر الاهی، دین مسیحیت را به شرک آلوده کردند.

 

و یا یهودیان، که عزیر را پسر خدا می دانستند؛ ولی همانطور که گفته شد، یهودیان در عصر حاضر چنین اعتقادی نداشته و مشرک نیستند[۸]

 

آیا مردم آمریکا و انگلیس مشرک هستند؟

 

در هر کشوری، انسان هایی با ادیان و اعتقادات مختلف زندگی می کنند؛ در کشور آمریکا و انگلیس هم دارای افراد مختلفی با ادیان متفاوت زندگی می کنند که برخی از افراد این کشور را مسیحیان و یهودیان تشکیل می دهند و هرکدام از مسیحیت و یهودیت اهل کتاب هستند؛ یعنی حضرت عیسی (ع) و حضرت موسی(ع) دارای کتاب مقدس آسمانی از طرف خداوند بودند[۹] که البته بسیاری از قسمت های آن کتاب های (انجیل و تورات) در زمان حاضر، تحریف و دست کاری شده است.

 

به طور کلی باید گفت: آن دسته از مسیحیانی که در این کشورها زندگی می کنند، اگر اعتقاد به تثلیث به معنایی که ذکر شد، داشته باشند، مشرک هستند، اما اگر چنین نباشند، مشرک نیستند. و یهودیانی که همان اعتقادات گذشته را دارند، مشرک بوده و گرنه مشرک نیستند. پس، عموم اهل کتاب مثل یهودیت و مسیحیت، به دلیل این که جزء ادیان الاهی بوده و در حقیقت،بر اصل توحید استوارند، مشرک نیستند مگر برخی از آنها.

 

برائت از مشرکین:

 

برائت و بیزاری از مشرکین یکی از مراسمی است، که در حج انجام می گیرد؛و در قرآن کریم هم به آن اشاره شده است:« و این اعلامى است از ناحیه خدا و پیامبرش به (عموم) مردم در روز حج اکبر (روز عید قربان) که خداوند و پیامبر او از مشرکان بیزارند… ».[۱۰]

 

خدا و رسول در روز حج اکبر به عموم مردم این طور اعلام کرده‏اند که، براى همیشه از مشرکین برىء و بیزارند و مؤمنین که پیرو خدا و رسول مى‏باشند بدون تردید باید براى همیشه از مشرکین بیزار باشندآیات برائت و اعلان بیزاری خدا و رسول (ص) در مورد مشرکان قریش که در حقیقت بت پرستان آن زمان بودند ، و پیمان شکنی کرده بودند، نازل شد[۱۱] 

و این آیه شریفه یک اصل کلی را به همه مردم جهان تا روز قیامت می دهد؛ یعنی مشرکینی (که در هر درجه ای از شرک باشند) که با دنیای اسلام و مسلمانان دشمن باشند و پیمان شکنی و ظلم و ستم کنند، باید از آنها بیزاری جست؛[۱۲] مثل آنچه را که یهودیان صهیونیسم بر سر مردم مسلمان فلسطین می آورند و یا ظلم و ستمی که بر مردم لبنان روا داشتند و دولتمردان مسیحی کشورهای انگلیس و آمریکا از آنان حمایت می کنند.

 

نتیجه:

 

۱ – با توجه به توضیحات بالا، آن دسته از مردم آمریکا و انگلیس که دارای دین مسیحیت و یهودیت با اعتقادات ذکر شده را داشته باشند، ازجهت این که مرتبه ای از شرک را دارند، مشرک هستند.

 

۲ – منظور از کسانی که در این کشور ها هستند و به مردم جهان ظلم و ستم می کنند و جزء مستکبرین شمرده می شوند، دولت مردان و پیروانشان هستند.

 

۳ – آنهایی که با مسلمانان و دنیای اسلام دشمن هستند و ظلم و ستمو تفرقه افکنی می کنند، شامل مراسم برائت و بیزاری از مشرکین می گردند. چه می خواهد مردم این کشورها باشند و چه دولت مردان آنها که این بارها در بیانات مقام معظم رهبری حضرت آیه الله العظمی خامنه ای بیان شده است.

 

 منبع:اسلام کوئست


[۱] . ابن منظور، محمد بن مکرم،لسان العرب، ج۱۰، ص ۴۴۹، دار صادر، بیروت، چاپ سوم، ۱۴۱۴ قمری؛ فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، ج۵، ص ۲۹۳، انتشارات هجرت، قم، چاپ دوم، ۱۴۱۰ قمری؛ قرشی، سید علی اکبر، قاموس قرآن، ج۴، ص ۲۰، دار الکتب الاسلامیه، تهران، چاپ ششم، ۱۳۷۱ شمسی؛ مهیار، رضا، فرهنگ ابجدی عربی – فارسی، ص ۷۸.

[۲] . طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان، ج۲، ص ۳۰۳، مترجم: موسوی همدانی، سید محمدباقر، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ شمسی؛ حسینی جرجانی، سید امیر ابوالفتوح،آیات الاحکام، ج۱، ص ۷۸، انتشارات نوید، تهران، چاپ اول، ۱۴۰۴ قمری؛ قاموس قرآن، ج۴، ص ۲۰؛ مجلسی، محمدباقر، بـحـارالانـوار، ج۱۰ ، ص ۱۸۴، بیروت، مؤسسه الوفاء.

[۳] . توبه، ۳۰.

[۴] . مجمع البیان، ج۳، ص ۲۳؛ امام خمینی، الطهاره، ج۳، ص ۲۹۸.

[۵] . المیزان، ج۹، ص ۲۴۴؛ التبیان، ج۵، ص ۲۳۹.

[۶] . توفیقی، حسین،آشنایی با ادیان بزرگ، ص ۱۴۷ تا ۱۴۹، سمت، تهران،چاپ دوم، ۱۳۸۱؛ میلر، و.م، تاریخ کلیسای قدیم در امپراتوری روم و ایران، ترجمه:نخستین، علی، ص ۲۴۴، تهران، انتشارات حیات ابدی.

[۷] .شاکرین، حمید رضا، ادیان و مذاهب( پرسش و پاسخ های دانشجویی)، ص ۱۲۰، دفتر نشر معارف، چاپ دوم، ۱۳۸۷ش.

[۸] . مجمع البیان، ج۳، ص ۲۳؛ امام خمینی، الطهاره، ج۳، ص ۲۹۸.

[۹] . بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۲۷، ح ۲۷.

[۱۰] . توبه، ۳.

[۱۱] . مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۷، ص ۲۸۵ تا ۲۸۷، دارالکتب الاسلامیه، تهران، چاپ اول، ۱۳۷۴ شمسی.

[۱۲] . این تعابیر را بارها مقام معظم رهبری در اعلامیه برائت از مشرکین در روز عید قربان خطاب به حجاج بیت الله حرام فرموده اند؛ سایت مقام معظم رهبری،بخش حج ابراهیمی، مثل «حج، کانون توحید»