منظور از غذای آسمانی چیست؟

پاسخ اجمالی

در مورد غذاهای آسمانی در آیاتی از قرآن کریم سخنانی مطرح شده است. اما درباره نوع و جنس آنها چیزی بیان نشده است. مائده یا غذای آسمانی اعجازی بود برای حقانیت رسالت پیامبران در مقابل انسان‌های سرسخت و لجوج که آیات روشن الهی را نادیده می‌گرفتند و در برابر دعوت سفیران حق درخواست اعجاز این چنینی می‌کردند.

مائده آسمانى بر بنى اسرائیل به اعجاز حضرت موسى(ع) نازل شد. حضرت عیسی(ع) نیز به تقاضای حواریون -که از آن‌حضرت تقاضا کردند تا خداوند برای آنان غذای آسمانی نازل کند- از حق تعالی درخواست مائده آسمانی نمود و خداوند نیز حاجتش را اجابت نمود و چنین اتفاقی افتاد.

 

در متون روایی احادیثی وجود دارد که از آنها استفاده می‌شود غذای آسمانی، مانند همین غذاهای معمول ما البته با رنگ و بوی بیشتری بوده است. به عنوان نمونه، «مَنّ و سلوى»(مرغ بریان) براى اسرائیل نازل شد،[۱] و نان و ماهى بر حواریون.[۲] ابن عباس می‌گوید: عیسى بن مریم(ع) به بنى اسرائیل دستور داد که سى روز روزه بگیرند، آن‌گاه هرچه می‌خواهند از خداوند درخواست کنند که به آنها عطا مى‌‏کند. پس از اتمام روزه، به حضرت عیسى عرض کردند، اگر ما براى یکى از مردم کارى کرده بودیم، ما را سیر مى‌‏کرد. ما یک ماه روزه گرفته و گرسنه شده‌‏ایم. از خدا بخواه که بر ما مائده‌‏اى نازل کند. در این وقت، فرشتگان خوان آسمانى را نازل کردند. بر این خوان، هفت عدد نان و هفت ماهى بود. همه آنها از این سفره آسمانى خوردند و سیر شدند.[۳]

عمار بن یاسر از رسول خدا(ص)، نقل می‌کند غذای آسمانی که به درخواست عیسی(ع) نازل شد، نان و گوشت بود.[۴]

 

شایان توجه است که مفسران قرآن، در ذیل آیات ۱۱۲- ۱۱۴ سورۀ مائده، به موضوع مائده آسمانی پرداخته‌اند، و نظریات مختلفی در نوع غذاهای آسمانی ارائه کرده‌اند که به صورت خلاصه چنین است.

 

۱ – سعید بن جبیر از ابن عباس روایت کرده است که بر سفره آسمانی، همه چیز بود، جز نان و گوشت.

۲ – عطا می‌گوید؛ مائده آسمانی همه چیز داشت، جز ماهى و گوشت.

۳ – عطیه عوفى معتقد است، از آسمان یک ماهى نازل شد که طعم همه چیز داشت.

۴ – عمار و قتاده می‌گویند؛ یکى از میوه‌‏هاى بهشت، بر سفره بود.

۵ – قتاده می‌گوید، این خوان آسمانى صبح و شام نازل مى‌‏شد و مثل ترنجبین و بلدرچینى بود که براى بنى اسرائیل نازل مى‌‏شد.[۵]

باتوجه به مطالب ارائه شده، آنچه که از آیات، روایات و اقوال صحابه، به دست می‌آید، این است که مائده یا غذای آسمانی بر بنی اسرائیل نازل شد، اما درباره جنس آنها نمی‌توان به طور قطع اظهار نظر کرد.

 

منبع:اسلام کوئست


[۱]. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ‏۳، ص ۴۱۲، ناصر خسرو، تهران، ۱۳۷۲ ش؛ حسینى همدانى، سید محمد حسین، انوار درخشان، ج ‏۵، ص ۱۹۶، کتابفروشى لطفى، تهران، ۱۴۰۴ ق.

[۲]. مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ‏۳، ص ۴۱۰٫

[۳] عروسى حویزى، عبد على بن جمعه، تفسیر نور الثقلین، ج ‏۱، ص ۶۹۱، اسماعیلیان، قم، ۱۴۱۵ ق، «قال ابن عباس: إن عیسى بن مریم قال لبنی إسرائیل: صوموا ثلاثین یوما، ثم اسألوا الله تعالى ما شئتم یعطیکموه. فصاموا ثلاثین یوما، فلما فرغوا قالوا: یا عیسى، إنا لو علمنا لأحد من الناس فقضینا عمله لأطعمنا طعاما، و إنا صمنا کما أمرنا، و جعنا، فادع الله أن ینزل علینا مائده من السماء. فأقبلت الملائکه بمائده یحملونها، علیها سبعه أرغفه و سبعه أحوات، حتى وضعتها بین أیدیهم، فأکل منها آخر الناس، کما أکل منها أولهم».

[۴]. محدث نوری، حسین، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج ۱۶، ص ۳۲۵، مؤسسه آل البیت(ع)، قم، چاپ اول، ۱۴۰۸ق، «وَ عَنْ عَمَّارِ بْنِ یَاسِرٍ عَنِ النَّبِیِّ ص قَالَ نَزَلَتِ الْمَائِدَهُ خُبْزاً وَ لَحْماً وَ ذَلِکَ أَنَّهُمْ سَأَلُوا عِیسَى طَعَاماً لَا یَنْفَدُ یَأْکُلُون‏».

[۵]. مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ‏۳، ص ۴۱۰٫