صابئان چه کسانی هستند؟ و چه عقایدی دارند؟

پاسخ اجمالی

ریشه اصلی واژه «صابئین»، «صبو» است که معنای آن متمایل شدن و محبت داشتن است. این کلمه، از زبان عبری و سریانی گرفته شده است.
این مکتب، پیروان بسیار اندکی در گذشته داشته و دارد. و در مورد منشأ آن نیز اختلاف نظرهایی وجود دارد.
به هر حال، بنابر برخی نقل‌ها، این گروه قبل از یهودیان و مسیحیان وجود داشتند و یا پیروان دین حضرت ابراهیم بوده‌اند یا از تعلیمات او برای کامل کردن دین خود استفاده کرده‌اند. این گروه همچون گروه‌های دیگر، دچار انشعاب و چند دستگی شدند.
گروهی از آنان ارتباط تنگاتنگی با تعلیمات حضرت ابراهیم(ع)، برقرار کرده که به «حنفاء» مشهور شدند و دسته‌ای دیگر به نام «حرانیون» بودند که در منطقه حران، در شمال غربی موصل زندگی می‌کردند.

 همان سرنوشتی که یهودیان و مسیحیان دچار آن شدند، گریبان‌گیر صابئیان نیز شد. آنان از توحید حقیقی و معارف الهی منحرف شده و متوجه ستارگان آسمانی شدند. هر چند که به عنوان توسل و میانجی‌گری به آنان روی آوردند نه به عنوان معبود.[۱]
البته برخی معتقدند که آنها از دین حضرت نوح(ع) پیروی می‌کردند.[۲] در مورد محل زندگی این افراد نیز برخی گفته‌اند که محل پیروان این آیین خوزستان بوده و هست.[۳]

صابئان معتقدند که ابتدا کتاب مقدس آسمانى بر حضرت آدم، و پس از او بر حضرت نوح، و بعد از او بر فرزندش سام، و سپس «رام»، و بعد از او بر ابراهیم خلیل، سپس بر موسى و بعد از او بر یحیى بن زکریا نازل شده است. کتاب‌هاى مقدسی که از نظر آنان اهمیت دارد عبارت است از:

۱ – «کیزاربا»: این کتاب را «سدره» یا «صحف» آدم نیز می‌نامند؛ که درباره چگونگى خلقت و پیدایش موجودات بحث می‌کند.

۲ – «ادرافشادهى» یا «سدرادهى»: که درباره زندگى حضرت یحیى(ع) و دستورات و تعالیم او سخن می‌گوید. آنها معتقدند این کتاب به وسیله جبرئیل به حضرت یحیى وحى شده است.

۳ – «قلستا»: این کتاب درباره مراسم ازدواج و زناشویى سخن گفته است.

هم اکنون قریب پنج هزار نفر از پیروان این آئین در خوزستان در کنار رود کارون و در اهواز، خرمشهر، آبادان و شادگان به سر می‌برند. آئین خود را به حضرت یحیى بن زکریا که مسیحیان او را یحیای تعمید دهنده یا «یوحناى معمد» می‌خوانند، منسوب کرده‌اند.[۴] قرآن صابئین را در ردیف اهل کتاب ذکر کرده است.[۵]

منبع:اسلام کوئست

[۱]. مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج ۶،ص ۱۷۴، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، تهران، ۱۳۶۰ش.

[۲]. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، تحقیق: داودی، صفوان عدنان، ص ۴۷۵، دارالقلم‏، الدار الشامیه، دمشق، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.

[۳]. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج ۱، ص ۲۸۹، دار الکتب الإسلامیه، تهران، چاپ اول، ۱۳۷۴ش.

[۴]. همان، ص ۲۹۰.

[۵]. بقره، ۶۲؛ مائده، ۲۹؛ حج، ۱۷.