یکم. سوره واقعه در ردیف آن دسته از سوره‌هایی است که به صورت کلی برایش شأن نزولی بیان نشده است؛ چرا که از مسائل و حوادث عالم پس از مرگ، برزخ، قیامت و احوال نیکان و بدان گزارش می‌دهد.[۱]
دوم. این سوره همان‌گونه که از ظاهر آن پیدا است، و مفسران نیز تصریح کرده‌‌‏اند، در مکه بر رسول خدا(ص)نازل شد. البته بعضى گفته‌‏اند آیه ۸۱ و ۸۲ در مدینه نازل گردیده است. [۲]

سوم. سوره واقعه چنان‌که‌ گفته شد، از حوادث قیامت بحث می‌کند، اما چرا قرآن کریم از قیامت تعبیر به «واقعه» نمود؟؛ برای این‌که وقوع حادثه عبارت است از حدوث و پدید آمدن آن، و کلمه «واقعه» صفتى است که هر حادثه‌‏اى را با آن توصیف مى‏‌کنند؛ به عنوان مثال مى‏‌گویند واقعه‌‏اى رخ داده، یعنى حادثه‌‏اى به وجود آمد. مراد از واقعه در آیه «إِذا وَقَعَتِ الْواقِعَهُ» واقعه قیامت است، و اگر در این‌جا به طور مطلق و بدون بیان آمده، بدین جهت بوده که بفهماند واقعه قیامت شناخته شده و معروف است که نیاز به ذکر موصوف ندارد؛ و به همین جهت است که گفته‌‏اند[۳] کلمه واقعه یکى از نام‌هاى قیامت است که قرآن این نام‌گذارى را کرده؛ مانند نام‏هاى «حاقه»، «قارعه» و «غاشیه».[۴]
چهارم. سوره واقعه در مجموع از قیامت و ویژگی‌هاى آن سخن مى‌‏گوید، اما از یک نظر مى‏‌توان محتواى سوره را در هشت بخش خلاصه کرد:

۱ – آغاز ظهور قیامت و حوادث سخت و وحشتناک مقارن آن.

۲ – گروه‏بندى انسان‌ها در آن روز و تقسیمشان به «اصحاب الیمین»، «اصحاب الشمال» و «مقربان».

۳ – مقامات مقربان و انواع پاداش‌هاى آنان در بهشت.

۴ – شرح حال اصحاب الیمین و انواع مواهب الهى بر آنها.

۵ – اصحاب الشمال و مجازات‌هاى آنها در دوزخ.

۶ – ذکر دلائل مختلفى پیرامون مسئله معاد از طریق بیان قدرت خداوند، خلقت انسان از نطفه ناچیز، تجلى حیات در گیاهان، نزول باران، و… .

۷ – ترسیمى از حالت احتضار و انتقال از این جهان به جهان دیگر که آن خود نیز از مقدمات رستاخیز است.

۸ – نظر اجمالى دیگرى روى پاداش و کیفر مؤمنان و کافران.[۵]

 منبع:اسلام کوئست

^[۱]. ر. ک: پاسخ ۳۰۱۷۴.

[۲]. مانند: زمخشری، محمود، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، ج ‏۴، ص ۴۵۵،‏ دار الکتاب العربی، بیروت، چاپ سوم، ۱۴۰۷ق.

[۳]. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، بلاغی، محمد جواد، ج ‏۹، ص ۳۲۴، ناصر خسرو، تهران، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.

[۴]. طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ‏۱۹، ص ۱۱۵، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ پنجم، ۱۴۱۷ق؛ موسوی همدانی، سید محمد باقر، ترجمه تفسیر المیزان، ج ‏۱۹، ص ۱۹۶، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ش.

[۵]. ر. ک: مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج ‏۲۳، ص ۱۹۳- ۱۹۴، دار الکتب الإسلامیه، تهران، چاپ اول، ۱۳۷۴ش.