قرآن در دو جا اعلام می‌‌کند که «الله بهترین خالق‌ها است» (سوره ۲۳ آیه ۱۴ و سوره ۳۷ آیه ۱۲۵) و این به این معنا است که غیر از الله خالق‌های دیگری نیز وجود دارند! اما در عین حال خیلی جاها ادعا می‌‌کند «الله خالق همه چیز است» (سوره ۳۹ آیه ۶۲)، اگر خالق همه چیز الله است، خالق دیگری نمی‌‌تواند وجود داشته باشد. و آیه «الله بهترین خالق‌ها است» را چگونه تفسیر می‌‌کنید؟

پاسخ اجمالی

از این‌که قرآن کریم از زبان خود خداوند اعلام می‌کند که او بهترین آفریننده‌ها است فهمیده مى‏‌شود که خلقت تنها مختص به او نیست. و در حقیقت همین‌گونه؛ زیرا که خلقت به معناى تقدیر و اندازه‌گیری است،[۱] و تقدیر یعنى مقایسه چیزى با چیز دیگر، و این اختصاص به خداى تعالى ندارد، علاوه بر این، در کلام خود خداى عز و جل خلقت به غیر خدا هم نسبت داده شده است، آن‌جا که فرمود: «وَ إِذْ تَخْلُقُ مِنَ الطِّینِ کَهَیْئَهِ الطَّیْرِ بِإِذْنی‏ فَتَنْفُخُ فیها فَتَکُونُ طَیْراً بِإِذْنی»؛[۲] و نیز فرمود: «وَ تَخْلُقُونَ إِفْکاً».[۳]

البته خلق و آفرینش خدا با خلق غیر او از جهات گوناگون متفاوت است:

اولاً: خداوند ماده و صورت اشیا را مى‌‏آفریند، در حالى‌که اگر انسان بخواهد چیزى را ایجاد کند تنها مى‌‏تواند با استفاده از مواد موجود این جهان صورت تازه‌‏اى به آن بخشد؛ مثلاً از مصالح ساختمانى خانه‌‏اى بسازد، یا از آهن و فولاد، اتومبیل یا کارخانه‌‏اى اختراع کند.

ثانیاً: از سویى دیگر خلقت و آفرینش خداوند، نامحدود است و او آفریدگار همه چیز است: «اللَّهُ خالِقُ کُلِّ شَیْ‏ءٍ»؛[۴]خدا خالق همه چیز است. در حالى‌که انسان موجودات بسیار محدودى را مى‌‏تواند ابداع کند، و گاه توأم با انواع ضعف‌ها و نقص‌ها است که در جریان عمل باید آنها را تکمیل کند، اما خلق و ابداع پروردگار خالى از هرگونه عیب و نقص است.

ثالثاً: در آن‌جا که انسان توانایى بر خلق و ایجاد یک چیز پیدا مى‌‏کند، آن خلقت نیز به اذن و فرمان خدا است که بدون اذن او در عالم حتى برگى نمی‌روید و سنگی بر سنگی بنا نمی‌شود، چنان‌که در باره حضرت مسیح(ع) فرمود: «و آن‌گاه که به امر من از گِل، چیزى چون پرنده ساختى و در آن دمیدى و به امر من پرنده‏‌اى شد».[۵]، [۶]

خلاصه این‌که مفهوم خلقت و تحول و پدید آوردن داراى درجات بى‌‏شمار است. خدای متعال خود را به طور اصالت و مستقل خالق معرفى نموده و به طور غیر مستقل آن‌را به سلسله بشر داده است.

منبع:اسلام کوئست

[۱]. راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، ص ۲۹۶، ماده «خلق»؛ ابن منظور، لسان العرب، ج ‏۱۰، ص ۸۵، ماده «خلق».

[۲]. مائده، ۱۱۰.

[۳]. عنکبوت، ۱۷.

[۴]. رعد، ۱۶.

[۵]. مائده، ۱۱۰.

[۶]. ر. ک: طبا طبائی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ‏۱۵، ص ۲۲، دفتر انتشارات اسلامی، قم، ۱۴۱۷ق؛ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج ‏۱۴، ص ۲۰۹- ۲۱۰، دار الکتب الاسلامیه، تهران، ۱۳۷۴ش.