تفسیر آیه «إِنَّ السَّاعَهَ آتِیَهٌ أَکادُ أُخْفِیها» چیست؟

پاسخ اجمالی

یکی از اسم‌های قیامت، «ساعه» است که در قرآن کریم ۴۳ مرتبه از قیامت به نام «ساعه»، تعبیر و یاد شده است.[۱] یکی از آن موارد؛ آیه شریفه «إِنَّ السَّاعَهَ آتِیَهٌ أَکادُ أُخْفِیها لِتُجْزَى‏ کلُ‏ُّ نَفْسِ  بِمَا تَسْعَى»[۲] است که منظور از «ساعه»، قیامت است.
بسیاری از علمای تفسیر به استناد روایتی از امام صادق(ع)[۳] می‌گویند: جمله «اکاد اخفیها» یک نوع مبالغه است و مفهومش این است که: «تاریخ شروع رستاخیز آن قدر مخفى و پنهان است که حتى نزدیک است من از خودم نیز آن‌را پنهان دارم».[۴]

بنابراین معنای آیه این است: ای موسى! قیامت به طور حتم و قطع خواهد آمد، اما من آمدن آن را مخفى و پنهان می‌دارم و به احدی حتی پیامبران بزرگم نخواهم گفت، تا ببینم چه کسى به واقع شدن قیامت که از نظرش غائب و مخفى است ایمان و آمادگى خواهد داشت. و چه کسى به آمدن آن ایمان و آمادگى ندارد، و هر کدام را به جزاى خودشان برسانم.[۵]
به دیگر سخن؛ علت پنهان داشتن قیامت، این است که؛ خداوند می‌خواهد مخلصین از غیر مخلصین جدا شده و شناخته شوند و هر کسى را به تلاش و کوشش‌هایش پاداش دهد.[۶]
از سوى دیگر چون وقت آن دقیقاً معلوم نیست و در هر زمانى محتمل است نتیجه‌اش حالت آماده باش دائمى و یا پذیرش سریع برنامه‌هاى تربیتى است.[۷]

منبع:اسلام کوئست

[۱]. صادقى تهرانى، محمد، الفرقان فى تفسیر القرآن بالقرآن، ج ۱۲، ص ۷۵، انتشارات فرهنگ اسلامى، قم، چاپ دوم، ۱۳۶۵ش.

[۲]. طه، ۱۵: «به طور قطع رستاخیز خواهد آمد! می‌خواهم آن را پنهان کنم، تا هرکس در برابر سعى و کوشش خود، جزا داده شود».

[۳]. مجلسى، محمد باقر، بحار الأنوار، ج ۱۳، ص ۸۹، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.

[۴]. قمى، على بن ابراهیم، تفسیر قمى، تحقیق: موسوى جزایرى، سید طیب، ج ۲، ص ۶۰، دار الکتاب، قم، چاپ چهارم، ۱۳۶۷ش؛ طبرسى فضل بن حسن، مجمع البیان فى تفسیر القرآن، مقدمه: بلاغی، محمد جواد، ج ۷، ص ۱۱، انتشارات ناصر خسرو، تهران، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش؛ مکارم شیرازى، ناصر، تفسیر نمونه، ج ۱۳، ص ۱۷۰، دار الکتب الإسلامیه، تهران، چاپ اول، ۱۳۷۴ ش؛ بانوى اصفهانى، سیده نصرت امین، مخزن العرفان در تفسیر قرآن، ج ۸، ص ۱۶۲ – ۱۶۳، نهضت زنان مسلمان، تهران،۱۳۶۱ش.

[۵]. نجفى خمینى، محمد جواد، تفسیر آسان، ج ۱۱، ص ۲۸۳، انتشارات کتابفروشی اسلامیه، تهران، چاپ اول، ۱۳۹۸ق.

[۶]. طباطبایى، سید محمد حسین، المیزان فى تفسیر القرآن، ج ۱۴، ص ۱۴۲، دفتر انتشارات اسلامى، قم، چاپ پنجم، ۱۴۱۷ق.

[۷]. تفسیر نمونه، ج ۱۳، ص ۱۷۱.