تفاوت پاداش دنیوی با اخروی چیست؟

پاسخ اجمالی

پاداش‌ دنیوی هر چند بزرگ باشند فراتر از دنیا و نعمت‌های دنیوی؛ مانند مال، سرمایه، قدرت و… نیستند. با عنایت به آیات زیادی از قرآن کریم،[۱] پاداش اخروی با پاداش دنیوی قابل مقایسه نیست، همان‌گونه که دنیا با آخرت، قابل مقایسه نیست؛ چرا که ثواب و پاداش اخروی پایان ناپذیر است.[۲] اما با این وجود، می‌توان با استفاده از آیات و روایات، تفاوت‌هایی را بین آن دو در نظر گرفت از جمله:

 

۱ – نعمت‌های اخروی پرتوى از کمالات روحى‏ و صفای روح اهل ایمان خواهد بود و اختصاص به شخص خاص دارد، قابل انتقال و یا صرف نظر نخواهد بود، اما نعمت‌های دنیوی اختصاص به شخص خاصی ندارد، بلکه به طور کلى آماده براى عموم شده، هر کس بتواند از آنها استفاده خواهد برد.[۳]

 

۲ – نعمت‌هاى‏ دنیوى‏ اغلب از بین رفتنی و فنا پذیرند و نعمت‌های اخروى همه باقى و دایمی است.[۴]

 

۳ – نعمت‌هاى‏ دنیوى براى انسان، صاف و خالص نمى‏ماند، بلکه همواره به سبب عوارض و آفات با ناخالصی همراه مى‏گردد[۵]اما ناخالصی در نعمت‌های اخروی به هیچ وجه راه ندارد.[۶]

 

۴ – نعمت‌هاى‏ دنیوى‏ به مقدار لذّت آن، یا با غصه همراه است و یا غصه را به دنبال دارد. به عبارت دیگر هر لذّتى با المى باشد و هر سرورى آمیخته به اندوهى است.[۷]بر خلاف نعمت‌های اخروی که غصه و رنجی را به همراه ندارند.[۸]

 

۵ – نعمت‌هاى‏ دنیوى‏ هر قدر که باشد، از آن‌جا که فانى و زوال پذیر است، ناچیز خواهد بود.[۹]اما نعمت‌هاى بهشتی چون پاینده و دائمى است، عظیم و بزرگ است.[۱۰]

 

 

[۱].«وَعَدَ اللَّهُ الْمُؤْمِنینَ وَ الْمُؤْمِناتِ جَنَّاتٍ تَجْری مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدینَ فیها وَ مَساکِنَ طَیِّبَهً فی‏ جَنَّاتِ عَدْنٍ وَ رِضْوانٌ مِنَ اللَّهِ أَکْبَرُ ذلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظیمُ»؛ خداوند به مردان و زنان باایمان، باغ هایى از بهشت وعده داده که نهرها از زیر درختانش جارى است جاودانه در آن خواهند ماند و مسکن ‏هاى پاکیزه‏اى در بهشت هاى جاودان (نصیب آنها ساخته) و (خشنودى و) رضاى خدا، (از همه اینها) برتر است و پیروزى بزرگ، همین است، توبه، ۷۲؛ «انْظُرْ کَیْفَ فَضَّلْنا بَعْضَهُمْ عَلى‏ بَعْضٍ وَ لَلْآخِرَهُ أَکْبَرُ دَرَجاتٍ وَ أَکْبَرُ تَفْضیلا.» ببین چگونه بعضى را (در دنیا بخاطر تلاششان) بر بعضى دیگر برترى بخشیده‏ایم درجات آخرت و برتریهایش، از این هم بیشتر است، اسراء، ۲۱٫

[۲].«وَ لَلْآخِرَهُ خَیْرٌ لَکَ مِنَ الْأُولى»؛ و مسلّماً آخرت براى تو از دنیا بهتر است، ضحی، ۴٫ 

[۳]. حسینى همدانى نجفى، محمد، درخشان پرتوى از اصول کافى،‏ ج ۴، ص ۶۳ – ۶۴، چاپخانه علمیه قم، قم، چاپ اول،۱۳۶۳ ش.

[۴]. «بادروا آجالکم باعمالکم و ابتاعوا ما یبقى لکم بما یزول عنکم». تمیمى آمدى، عبد الواحد، تصنیف غرر الحکم و درر الکلم،‏ محقق، مصحح، درایتى، مصطفى، ص ۱۵۷،‏ دفتر تبلیغات، قم، چاپ اول، ۱۳۶۶ ش؛ اصفهانى، مجلسى اول، محمد تقى، لوامع صاحبقرانى مشهور به شرح فقیه، ج ۵، ص ۲۷۶،‌ مؤسسه اسماعیلیان، قم، چاپ دوم، ۱۴۱۴ ق؛ آقا جمال خوانسارى، محمد بن حسین، شرح آقا جمال خوانسارى بر غرر الحکم و درر الکلم،‏ محقق، مصحح، حسینى ارموى محدث، جلال الدین،‏ ج ۳، ص ۲۴۶، دانشگاه تهران، تهران، چاپ چهارم، ۱۳۶۶ ش.

 

منبع:اسلام کوئست


[۵]. «بعوارض الآفات تتکدّر النّعم». تصنیف غرر الحکم و درر الکلم،‏ ۱۰۱، ح ۱۷۶۰.

[۶]. شرح آقا جمال خوانسارى بر غرر الحکم و درر الکلم، ج ‏۳، ص ۲۱۵٫

[۷]. «بقدر اللذّه یکون التغصیص». غرر الحکم و درر الکلم، همان.

[۸]. غرر الحکم و درر الکلم، همان؛ شرح آقا جمال خوانسارى بر غرر الحکم و درر الکلم، ج ‏۳، ص ۲۱۶، ج ‏۱، ص ۹۱٫

[۹]. «کُلُ‏ فَانٍ‏ یَسِیر». غرر الحکم و درر الکلم، ص ۵۰۶٫

[۱۰]. شرح آقا جمال خوانسارى بر غرر الحکم و درر الکلم، ج ‏۴، ص ۵۲۶٫