اغلال و سلاسل در قرآن در چه معنا به کار رفته و فرق این دو کلمه چیست؟

پاسخ اجمالی

۱ –  «اغلال» جمع «غل»، در لغت به معنای، طوق، بند و زنجیر آهنین است که به گردن و دست محبوسان بندند.[۱]
این واژه در قرآن کریم در مواردی از جمله در آیه ۱۵۷ سوره اعراف آمده است: «همان‌ها که از فرستاده [خدا]، پیامبر «امّى» پیروى می‌کنند؛ پیامبرى که صفاتش را، در تورات و انجیلى که نزدشان است، می‌یابند آنها را به معروف دستور می‌دهد، و از منکر باز می‌دارد أشیای پاکیزه را براى آنها حلال می‌شمرد، و ناپاکی‌ها را تحریم می‌کند و بارهاى سنگین، و زنجیرهایى را که بر آنها بود، [از دوش و گردنشان] بر می‌دارد…».
در قرآن کریم «اغلال» هم درمورد دنیا و هم در آخرت به کار رفته است. منظور از غل و زنجیر در دنیا، زنجیر جهل و نادانى، زنجیر انواع تبعیضات و زندگى طبقاتى، زنجیر بت‌‏پرستى و خرافات و زنجیرهاى دیگر، است.[۲] پیامبران مبعوث شدند، تا از طریق دعوت پی‌گیر و مستمر به علم و دانش، از راه دعوت به توحید و دعوت به اخوت دینى و برادرى اسلامى، و مساوات در برابر قانون، این زنجیرها را از دست و پای مردم بردارند، اما در آخرت همان غل و زنجیر است[۳] که به عنوان عذاب در گردن کافران و اهل جهنم انداخته می‌شود.

۲ – «سلاسل» جمع  «سلسله» به معنای مطلق زنجیر است. چه از جنس آهن باشد یا غیر آن.[۴] پس سلاسل حلقه‌های زنجیری است که به هم پیوسته‌اند و با آن‌ انسان را می‌بندند و به هر جا که اراده کنند حرکت می‌دهند و می‌برند.[۵]
این معنا البته چیزی است که از ظاهر این واژه استفاده می‌شود. اما به حسب واقع و حقیقت، سلاسل عبارت است از: شهوات و تمایلات نفسانی و برنامه‌های مادی دنیوی که در تمام بخش‌های زندگی مادی گسترده است. این نوع از سلاسل کسانی را که در دامش گرفتار شدند، مانع می‌شود تا مسیر حق و رستگاری را بپیمایند، و بر خلاف خواسته‌های نفسانی سیر کنند.

۳ – فرق این دو این است که «سلاسل» مطلق زنجیر بوده و «اغلال» تنها زنجیرى است که بر گردن می‌نهند.[۶] «إِذِ الْأَغْلالُ فی‏ أَعْناقِهِمْ وَ السَّلاسِلُ یُسْحَبُون»؛[۷] آن‌گاه که غُل‌ها را به گردنشان اندازند و با زنجیرها بکشندشان.
از این آیه و آیه «إِنَّا أَعْتَدْنا لِلْکافِرِینَ سَلاسِلَ وَ أَغْلالًا وَ سَعِیراً»،[۸] به خوبى روشن می‌شود که اغلال غیر از سلاسل است.[۹]

منبع :اسلام کوئیست

[۱]. فرهنگ معین، واژه «غل».

[۲]. مکارم، شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج ‏۶، ص ۴۰۰ ، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۴ش.

[۳]. سبأ، ۳۳، “و ما غل و زنجیرها در گردن کافران می‌نهیم آیا جز آنچه عمل می‌کردند به آنها جزا داده می‌شود”؟!؛ غافر، ۷۱، “در آن هنگام که غل و زنجیرها بر گردن آنان قرار گرفته و آنها را می‌کشند“.

[۴]. لغت نامه دهخدا، واژه «سلاسل».

[۵]. مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج ‏۵، ص ۲۱۲- ۲۱۳، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۶۰ش.

[۶]. قاموس قرآن، ج ‏۳، ص ۲۸۹.

[۷]. غافر، ۷۱.

[۸]. انسان، ۴.

[۹]. قاموس قرآن، ج ‏۳، ص ۲۹۰.