منظور از سدره المنتهی که در قرآن کریم نام آن ذکر شده است، چیست؟

پاسخ اجمالی

” سدره” (بر وزن حرفه) مطابق آنچه غالبا مفسران علماى لغت گفته‏اند؛ درختى است پر برگ و پر سایه، و تعبیر به” سِدْرَهِ الْمُنْتَهى‏” اشاره به درخت پر برگ و پر سایه‏اى است که در اوج آسمان ها، در منتها الیه عروج فرشتگان و ارواح شهدا، و علوم انبیا، و اعمال انسان ها قرار گرفته، جایى که ملائکه پروردگار از آن فراتر نمى‏روند، و جبرئیل نیز در سفر معراج به هنگامى که به آن رسید متوقف شد.

در باره سدره المنتهى هر چند در قرآن مجید توضیحى نیامده، ولى در اخبار و روایات اسلامى توصیف هاى گوناگونى پیرامون آن آمده، و همه بیانگر این واقعیت است که انتخاب این تعبیر به عنوان یک نوع تشبیه، و به جهت تنگى و کوتاهى لغات ما از بیان این گونه واقعیات بزرگ است.

در حدیثى از پیامبر اسلام (ص) نقل شده است: “رایت على کل ورقه من اوراقها ملکا قائما یسبح اللَّه تعالى”؛ من بر هر یک از برگ هاى آن فرشته‏اى دیدم که ایستاده بود و تسبیح خداوند را مى‏کرد.[۱] در حدیث دیگرى از امام صادق (ع) نقل شده است که رسول خدا (ص) فرمود: “انتهیت الى سدره المنتهى، و اذا الورقه منها تظل امه من الامم”؛ من به سدره المنتهى رسیدم و دیدم در سایه هر برگى از آن امتى قرار گرفته‏اند![۲]

این تعبیرات نشان مى‏دهد که هرگز منظور درختى شبیه آنچه در زمین مى‏بینیم نبوده، بلکه اشاره به سایبان عظیمى است در جوار قرب رحمت حق که فرشتگان بر برگ هاى آن تسبیح مى‏کنند و امت هایى از نیکان و پاکان در سایه آن قرار دارند.[۳]

در تفسیر المیزان در باره سدرهالمنتهی چنین آمده است: و اما این که این درخت سدره چه درختى است؟ در کلام خداى تعالى چیزى که تفسیرش کرده باشد نیافتیم، و مثل این که بناى خداى تعالى در این جا براین است که به طور مبهم و با اشاره سخن بگوید. مؤید این معنا جمله: “إِذْ یَغْشَى السِّدْرَهَ ما یَغْشى‏” است، که در آن سخن از مستورى رفته است. در روایات هم تفسیر شده به درختى که فوق آسمان هفتم قرار دارد، و اعمال بندگان خدا تا آن جا بالا مى‏رود. [۴]

منبع:اسلام کوئست

[۱] طبرسی، مجمع البیان، ذیل آیه ۱۴ سوره نجم، ” عند سدره المنتهی“.

[۲] نورالثقلین، ج ۵، ص ۱۵۵.

[۳] تفسیر نمونه، ج‏۲۲، ص ۴۹۸.

[۴] طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان، ترجمه، موسوی همدانی، سید محمد باقر، ج ‏۱۹، ص ۴۹.